Het is de avond van 17 augustus 2023… Morgen is de laatste dag van de Camino, onze Camino. Vier maanden en drie dagen hebben we gelopen, 2800 kilometer. Van Sassenheim naar Santiago en als extra nog maar Finesterra.

Op 15 april werden we uitgezwaaid door Monique en Melanie en na een lunch in Wassenaar vertrokken we echt.

We hebben koude nachten in ons tentje gehad en halverwege België zijn we in Jacobs-huizen gaan slapen. Jeugdherbergen, Vrienden-op-de-Fiets en vrienden van St Jacobus. Dat ging beter, en lekker en goed eten.

Via Nederland en België kwamen we na bijna drie weken aan in Frankrijk, Rocroi. We waren inmiddels gewend geraakt aan het ritme van het dagelijkse lopen. De blaren van de eerste week waren genezen, rug en benen deden steeds minder pijn. Ons plan pasten we op sommige punten wat aan. Als ons lichaam om een rustdag of kortere afstand vroeg dan deden we dat. Maar ging het lekker, dan liepen we door. Reims, Troyes en uiteindelijk Vezelay, al honderden jaren een startplaats voor pelgrims…

De kou hadden we inmiddels achter ons gelaten en was ingeruild voor warme, soms hete dagen. Af en toe ontmoette we wat pelgrims… Uit Nederland of Frankrijk. Soms voor één dag, maar vaak voor enkele dagen. Dan leerde je elkaar wat beter kennen en ontstond er een band met elkaar. Maar na een paar dagen liet je elkaar weer los. Liep de één wat harder of nam de ander en rustdag. Ieder loopt zijn eigen Camino.

De akkers gingen over in wijnvelden. Het vlakke land ging over in heuvels en uiteindelijk richting Centraal Massief. Van het vlakke land, naar wat heuvels naar het echte klimwerk. Door het vele lopen was onze conditie inmiddels ijzersterk. Lichamelijk konden we de wereld aan. Mentaal was het zo halverwege even lastig. Ver van huis kun je er niet altijd voor thuis zijn als er wat gebeurd met je naasten. Gelukkig wordt ook dat door iedereen opgevangen.

Zo lopen er door midden Frankrijk, slapen in een paar prachtige en inspirerende refuges bij Petra, Huberta en Arno en bij Ruud. En zo komen langzaam de Pyreneeën in het zicht. Lonkt St Jean Pied de Port en voelen we Spanje.

Inmiddels waren we bijna drie maanden onderweg en heb je als vader en zoon soms goede gesprekken en kunne konden we ook kilometers heerlijk in stilte naast elkaar of op grotere afstand lopen. Kilometer na kilometer. Was er iets, stoorden we ons ergens aan? Dan spraken we dat uit. Vaak kwam de vraag van anderen… ‘Hoe is het nou om zolang met je vader op pad te zijn?’. Nooit kwam de vraag hoe het is om met je zoon zolang op pad te zijn…

Op 10 juli passeerden we de Spaanse grens en zaten er officieel op de Camino del Norte. Waar we gewend waren aan ‘soms een pelgrim’, kwamen we er nu velen per dag tegen. Een andere dynamiek waar we best aan moesten wennen. Niet meer met z’n tweetjes bij de overnachting, maar soms met wel veertig of vijftig. En zo trek je op met een groep, wordt dat je Camino-familie. Soms voor een dag, soms voor langere tijd.

De Spaanse noordkust is betoverend mooi. Prachtige baaien, blauwe zee en ruige kustlijn. Keer op keer werden we verrast…

Maar het was niet alleen maar ‘prachtig’. Soms was het kilometers asfalt lopen, raasden de auto’s vlak langs je. Of liep je kilometers lang in de stank van koeienstront. Ook dat hoort bij de Camino.

En zo komt langzaam Santiago in zicht. Begin je na te denken over aankomst en de tijd daarna. De laatste week was prachtig. Nog één keer door de bergen, nog een paar mooie albergues waarin we oude vrienden ontmoeten en nieuwe vrienden maken, nog steeds.

En dan, exact vier maanden na vertrek, om 9.45 uur, lopen we het plein bij de kathedraal op. Te vroeg voor de doedelzak, maar wel al gezellig druk. Komt er toch wel wat boven, gaan er heel wat gedachten door je heen. We hebben het toch maar geflikt met z’n tweetjes.

De laatste stap is in drie dagen naar Finesterra, het einde van de wereld, kilometerpaal 0. Nog één keer opladen voor drie lange dagen… Morgen is de laatste dag, komen we aan bij ons eindpunt, gaat de schelp van onze rugzak en zijn we pelgrim af. En waar onze rugzak materieel bijna de helft leger is geraakt, zit hij inmiddels tot de rand gevuld met ervaringen. Ervaringen die niemand ons meer af gaat nemen en waar we dankbaar voor mogen zijn dat we dit avontuur hebben mogen beleven…

Samen…

In Geloof en Vertrouwen.