In januari 2020, nog voordat Covid19 in ons land was, hadden we het idee om met z’n tweetjes naar Santiago te lopen. Van huis uit, in vier maanden moest het te doen zijn. Natuurlijk een belachelijk idee, maar we waren ook weer niet de eersten die dit zouden gaan doen. 

Toen we dit aan mijn ouders / opa&oma vertelden was hun eerste reactie: ‘waar begin je aan…’ en vele vragen over wat er allemaal wel niet kon gebeuren onderweg. Het was natuurlijk ook een belachelijk idee, maar wel een idee wat we heel graag wilde uitwerken en gaan doen. 

En nadat het allemaal wat was ingedaald, zagen we bij (o)pa toch wel het begrip komen. Met de jongerenreizen die hij zelf lang geleden naar Rome heeft gemaakt was hij toch wel bekend met het begrip ‘Bedevaart’ en wat het voor een mens kan betekenen.  En om dit als vader en zoon te doen, dat had toch wel een mooie betekenis.

De Vader en de Zoon… 

De plannen werden concreter en we ontvingen een app: ‘

Beste pelgrims, Hebben vernomen dat jullie in het voorjaar van 2023 het graf van de H.Jacobus willen bezoeken. Een prachtig en indrukwekkend  initiatief. Zoiets brengt vermoedelijk veel kosten met zich mee. Een commissie heeft dan ook besloten u een maandelijkse tegemoetkoming toe te kennen. We wensen jullie een goede voorbereiding. Hartelijke groet. De commissie goede doelen.’ (lees: (o)pa)

Dat is nog eens tastbare hulp bij onze voorbereiding. 

De Vader en de Zoon…

Maar ook bij de ‘geestelijke ondersteuning’ werden we niet alleen gelaten. De oorsprong van het embleem van Heeroom Jaap en de verwijzing naar Jacobus. ‘In Geloof En Vertrouwen’ komt bij (o)pa vandaan en juist die spreuk heeft vaak door mijn hoofd gespeeld tijdens het lopen, zeker op de moeilijke momenten. 

De Vader en de Zoon…

En zo liepen we op 15 april naar Wassenaar. Nog een heerlijke lunch bij  (o)pa en (o)ma en daarna afscheid voor vier maanden. Best moeilijk voor ons, maar nog meer voor hen. Tot de hoek van de straat liep (o)pa mee, hij bleef maar zwaaien tot we echt uit het zicht verdwenen waren. En zo begon niet alleen onze Camino, maar ook die van (o)pa. 

De Vader en de Zoon…

Bij ons ging het best goed, eerste pijntjes overwonnen en we kwamen in ons ritme. Nederland, België… We lieten het allemaal achter ons. En af en toe een belletje naar het thuisfront gaf de burger in Wassenaar ook zeker wat moed. Tot er 9 juni en appje kwam… (O)pa gevallen, heup gebroken, ziekenhuis. Wij op afstand maar gelukkig thuis veel ondersteuning. Maar zo’n operatie op die leeftijd…? In Geloof En Vertrouwen, was wat in die weken veel door mijn hoofd ging. En dat was niet alleen bij ons nodig, maar zeker ook in het ziekenhuis. Vanaf toen kwam het gevoel nog meer naar voren dat al lang in mijn hoofd zat… We lopen onze Camino helemaal niet met z’n tweeën… (o)pa loopt al vanaf het begin met ons mee. 

De Vader en de Zoon…

En hoe wij ons door Frankrijk, langs de Pyreneeën en de Spaanse noord kust zwoegden, zo zwoegde (o)pa in het revalidatiecentrum. Stapje voor stapje kwam ook hij vooruit. Waar wij de bergen beklommen, liep hij zijn eerste stapjes aan de rekstok. Daarna met de rollator en zo iedere keer wat verder. We liepen met elkaar op en zijn enige doel was ‘thuis zijn als wij thuis zouden komen’. 

De Vader en de Zoon…

En zo werd steeds duidelijker dat we deze Camino met z’n drietjes liepen. Maar ja, hoe kan daar de juiste beloning tegenover staan. Ook hier komt Jacobus met een antwoord. Want waar de pelgrims een Compostela krijgen, een geloofsbrief van de kerk van Santiago, kan daar nog een kleine toevoeging op worden gemaakt. Er kan een ‘Vicarie pro‘ worden toegevoegd… Dit houdt in dat het mogelijk is als pelgrim voor een ander naar Santiago te lopen. Volgens de Katholieke Kerk komen de verkregen spirituele voordelen die ander ten goede. Dat was de oplossing…

Vicarie Pro: Martinus Wilhelmus van Vliet Sr. staat er op mijn Compostela…

De Vader en de Zoon!

Ons overnachtingsdorp lag op een splitsing van twee potentiële routes: de oude Camino-route en de nieuwe.

Voordeel van de oude route… meer voorzieningen zoals barretjes en hij volgt wat meer ‘de oude wegen’. Nadeel: hij is bijna acht kilometer langer. En in ons geval is dat een verschil van 32 of 40 kilometer. En om het ‘nieuwe’ ook een kans te geven hebben we daar voor gekozen. Je hebt tenslotte niet om de 3 kilometer en koffiebar nodig. Na 10-13 kilometer is prima.

Zo rond half acht gingen we weg en het was vrij mistig. Dat hadden we nog niet eerder meegemaakt. Het maakte de wereld wat spookachtig met de opkomende zon. Maar het maakte het wandelen allemaal wat eenzaam, want waar je soms nog wel een pelgrim in de verte zag, was dat nu helemaal onmogelijk. En de zichtbaarheid van onszelf was waar minder op de voornamelijk doorgaande weg waar we liepen. Niet echt leuk voor de eerste tien kilometer.

Na zo’n tien kilometer ging de weg wat meer over in een pad en was het gevaar van auto’s wat verminderd. Dat van de mindere voorzieningen klopte volledig, maar na ongeveer dertien kilometer passeerden we een klein hotel met bar. Dus lekker bakkie plus brood. Lokale ondernemers op de nieuwe route ook weer ondersteund. Daarna volgde een rustig stuk, waarbij het pad niet altijd geweldig was. Grote, losliggende stenen en later langs een vrij drukke autoweg. Het is allemaal niet waar je een pelgrim heel gelukkig mee maakt.

Waar maak je die pelgrim dan wel blij mee? Nou, dat hij na bijna dertig kilometer op de drukste ‘Camino’ in Spanje komt, de Frances, en dat dat stukje wel mooi is een helemaal niet zo druk.

Het hostel dat we hadden geboekt bleek niet helemaal correct in de app te staan en daar moesten we dus nog een klein stukje extra voor lopen. Maar na 32 kilometer maakte dat niet zo heel veel meer uit. Al met al is de nieuwe route wel korter, maar voor pelgrims nog niet echt een verbetering.

Morgen de Grote Dag!

Na onze bijzondere albergue vannacht was het weer vroeg dag voor de zondag. Eigenlijk zijn alle dagen van de week hetzelfde voor een pelgrim. Het ritme is altijd: opstaan, eten, lopen, eten, wassen, eten, slapen… En herhaal. De enige reden om je bewust te zijn van de dagen van de week is dat op zondag alle supermarkten gesloten zijn. Dus op zaterdag altijd wat extra voorraad brood en fruit inslaan.

Dus na het ontbijt vertrokken we weer voor onze dagelijks wandelingetje. En eerlijk gezegd is er niet heel veel opwindends onderweg gebeurd. Het weer was bewolkt, later wat zon. Het landschap was licht glooiend met hier en daar een dorpje. En het landschap was niet heel spectaculair… Of we wennen er aan, dat kan ook.

In het stadje Navia zaten we heerlijk in een straatje onder de bomen wat te eten toen de hele straat werd afgezet. In de verte hoorden we muziek onze kant opkomen en al gauw kwam de Spaanse versie van de Nederlandse fanfare voorbij. Daarachter liepen mensen van verschillende groepen of teams.

Toen de grote groep even moest wachten stond er precies een groepje in oranje shirts met en vlag ‘Holanda’ voor ons. En ja hoor, je komt ze echt overal tegen. Het bleek te gaan om een zwemwedstrijd open water waar de Nederlanders aan mee deden. Leuk om even met ze te kletsen.

Dus vandaag was niet bijzonder, maar wel lekker gelopen. Morgen is de laatste dag langs de kust, hopelijk geeft die nog wat spectaculaire vergezichten. Na morgen gaan we het bergachtige binnenland in op weg naar…

Soms zijn er op de route wat weinig overnachtingsplaatsen voor pelgrims of komt het voor het beoogd aantal kilometers net rottig uit. Dan moet je of wat weinig lopen, rond de 15, of juist veel, meer dan 30, In zo’n geval biedt een klein pension, hostel of hotel wel uitkomst. Bijkomend voordeel: door de albergues is onze standaard niet heel hoog, dus een één of twee sterren hotel is al heel luxe voor ons. En zo hebben we vannacht dus ook in een pension geslapen. Heerlijk rustig, even geen andere pelgrims en de luxe van een eigen douche.

Het regende vanochtend licht, genoeg voor de hoes over de tas, maar te weinig voor de regenjas. Ook dat is de Camino del Norte: altijd kans op wat regen. Gelukkig is het bij wat gespetter gebleven en ging de zon later nog schijnen. We hebben de zee niet veel gezien dus helaas voor jullie geen mooie kustlijn-foto’s. De plaatselijke jeugd is wel creatief bezig geweest en hebben een muurtje in Camino-stijl geverfd.

En waar we aan het begin van onze Camino nog mijlpalen vierden, gaan ze nu bijna ongemerkt voorbij. Maar om toch een mijlpaal te kunnen delen: we zijn vandaag over de helft van de ‘del Norte’ gegaan. Precies tijdens de lunch kwamen we tot de ontdekking dat we ook deze mijlpaal hebben bereikt. Het is nu nog iets meer dan 400 km tot Santiago.

Ook tijdens het lopen merk je dat we in de eindfase zitten. We zijn al aan het terugkijken op onze reis. Wat waren de mooiste ervaringen, de bijzondere overnachtingen en de hulp die we hebben gehad. Zoveel al gehad maar toch ook nog een paar weekjes voor ons…

Het is warm in Spanje en voor één dag ook in noord Spanje. Daarom lopen we vandaag een wat kortere afstand, gewoon omdat het kan… En soms ook wel goed is voor lichaam en geest.

Het is hier in het noorden van Spanje echt prachtig. Mooie paden die afwisselend uitzicht bieden op de zee of op het gebergte richting het binnenland.

De overeenkomst tussen alle wegen is dat ze geen van allen vlak zijn. Het gaat continue omhoog en omlaag, soms flauw soms best stijl. En ook afdalen op een steile helling is best zwaar. Dus de kuiten, dijen en hamstrings worden flink op de proef gesteld. Voordeel is dat we al bijna tweeduizend kilometer hebben kunnen trainen. Nadeel is dat we er al tweeduizend kilometer op hebben zitten… Het is dus best een beetje doorbikkelen op het moment, verstand op nul en blik omhoog naar de volgende top.

Het is wel ontzettend leuk om veel pelgrims tegen te komen. Waar we in heel Frankrijk niet meer dan 20-25 pelgrims in totaal zijn tegen gekomen, komen we die hier op één dag al tegen… Of zelfs bij één overnachtingsadres, een albergue. Waar we vanavond bijvoorbeeld slapen, zijn 40 andere pelgrims, met veel nationaliteiten. Jong en oud, man en vrouw, alles slaapt door elkaar.

Vandaag hebben we na weken lopen een heerlijke rustdag gehad in St Jean Pied de Port. Even een hele dag geen rugzak op, even geen ‘kijken waar we vanavond slapen’. Wel opgestaan met de groep van 14 pelgrims en om zeven uur ontbijt.

Die groep was trouwens erg divers. Uiteraard redelijk wat Fransen, maar ook twee Canadese vrouwen (moeder en dochter) een Amerikaan en een Belgische (die alleen maar Frans sprak, dat dan weer wel) De gastheer Joseph vertaalde echter alles wat voor de groep belangrijk was. Hij was echt in staat om er één familie van te maken.
Na het ook ontbijt hebben we de andere pelgrims uitgezwaaid en het nu rustige dorpje verkend. En dat was meer dan de moeite waard…

Het bruggetje met de poort waar alle pelgrims over vertrekken, de Citadel rond de oude stad, het leuke winkelstraatje. En natuurlijk de bergen rondom…

Kortom… een heerlijke dag waarop lichaam en geest even tot rust zijn gekomen. Morgen richting Spanje…

En dan sta je ineens in het pelgrimsdorpje waar je al die jaren zoveel over hebt gehoord, nog meer over hebt gelezen en misschien nog wel het meest over hebt gedroomd: Saint Jean Pied de Port! Startpunt voor veel pelgrims naar Santiago maar voor ons een belangrijke mijlpaal in de totale reis. We sluiten hier de Via Lemovicensis af en starten vrijdag met het laatste ‘stukje’ naar Santiago.

Vanochtend liepen we om 8,43 weg van ons overnachtingsadres voor een etappe van 22 kilometer. Wat korter en minder hoogtemeters dan de afgelopen dagen. Maar of het komt omdat het wat korter was of omdat we St Jean roken, maar de kilometers vlogen voorbij. Niet normaal. Lekker wat gegeten, klimmetje hier, mooi uitzicht daar en ineens was het nog maar vijf kilometer.

Op vijf kilometer voor St Jean komt een drietal pelgrimsroutes bij elkaar. Uit Vezelay, uit Parijs en uit Le Puy en Valley. Het was opvallend hoeveel pelgrims er ineens om ons heen liepen. Meer dan in al die weken Frankrijk bij elkaar.

En zo stonden we dus ineens voor de poort en liepen we het smalle, toeristische straatje in dat we op zoveel foto’s en filmpjes al hadden gezien. We zijn direct doorgelopen naar het postkantoor. Want als het goed was, was daar bijna twee weken geleden een pakje met de nieuwe schoenen van Raymond bezorgt. Via de Customer Service van http://www.soellaart.nl hebben we advies gekregen en zijn de schoenen naar Frankrijk opgestuurd. En ja hoor… Het pakje was er en de schoenen zitten als gegoten. Topservice van deze winkel! Dat er vervanging nodig was, was wel duidelijk…

En nu hebben we een heerlijke rustdag om vrijdag richting Irùn te vertrekken. Daar zullen we een paar dagen over doen. En in Irùn begint dan officieel der Camino del Norte die ons via de Spaanse noordkust naar Santiago zal brengen.

O ja, we verblijven deze twee dagen in pelgrimshuis Beilari. Een mooi huis dat ooit L’Esprit de Chemin heette. De vorige eigenaren zijn vlak na Vezelay een nieuw pelgrimshuis begonnen waar we weken geleden hebben geslapen. Die cirkel is dus ook rond…

We hebben er nu 1792 kilometer op zitten, nog ongeveer 1000 te gaan Maar deze mijlpaal… Die neemt niemand ons meer af 💪

Vanochtend zijn we vertrokken bij de Auberge. De eigenaresse, een wat ouder vrouwtje die met veel enthousiasme over werkelijk alles kon vertellen, had een lekker ontbijtje voor ons gemaakt. En op een goede bodem in de maag is het goed lopen.

De etappe naar ons eindpunt in Ostabat kon in twee delen worden verdeeld. De eerste helft wat glooiend en de tweede helft… Klimmen! Dus het eerste stuk ging eigenlijk best vlot. Even het dorp uit langs de doorgaande weg, maar al gauw liepen we in de bossen.

In Saint-Palais hebben we wat boodschapjes gedaan en geluncht. En als je het over een bodempje hebt voor de komende kilometers, dan hadden we dat nu wel nodig. Want het werd klimmen, behoorlijk stijl omhoog voor een paar kilometer. Maar het mooie van beklimmingen is dat je altijd een beloning krijgt.

En nadat we liggend in het gras waren uitgepuft en hadden genoten van het prachtige uitzicht, volgde er een afdaling en nog een beklimming. En ook hier werd de beloning geïncasseerd.

Het was dus vandaag het èchte begin van de Pyreneeën, hoewel ook nog niet het èchte hoogtewerk natuurlijk. Maar een etappe van bijna 27 kilometer met zoveel hoogtemeters is best pittig. Fysiek zwaar, maar mentaal kan ik er zo wel wat van hebben. Een genot om te lopen… Of komt het toch ook omdat we morgen in St Jean Pied de Port aankomen?

Na de natte, gelukkig wat kortere, etappe van gisteren konden we vandaag weer aan de bak,,, 25 kilometer en het vlakke is er nu ècht af. Klimmen dus want we hebben ze vandaag echt in de verte zien liggen: de Pyreneeën!

Dus om iets over acht uur afscheid genomen van onze mede-pelgrims en het stadje Orthès uit. Een oud stadje dat bekend schijnt te staan om z’n oude brug. Zelfs de pelgrimsstempel die we kregen was van de brug. Omdat je over de brug liep en er niet echt langs kon, was het lastig om hem goed op de foto te krijgen. Daarom ook een mooiere foto van de ernaast liggende brug. Ook mooi toch?

Maar dat het vlakke eraf was, was direct duidelijk. En met een optrekknde mist, een ontluikende zon en wetende dat we deze week veel mijlpalen gaan halen, was dit een geweldige maandag. Lopen in de heuvels en in de bergen is iets prachtigs. De fysieke inspanning, het nergens anders aan kunnen denken en de beloning als je boven bent… Heerlijk!

Overigens waren de wegen en paden niet altijd van mooi strak asfalt of gemaaid gras. Het was op een paar stijle klimmetjes best uitkijken dat je niet uitgleed in de modder. Oppassen dus. En ja, mijn schoenen zien er nu dus niet meer uit.

En toen waren ze daar ineens. Nadat we de zoveelste heuvel over waren… Heel wazig in de laaghangende bewolking… Onmiskenbaar… De majestueuze toppen van de Pyreneeën. Op de foto lastig te vangen maar zo mooi. De komende dagen zullen we alleen maar dichterbij komen.

Na 25 kilometer met ruim 500 klimmeters kwamen we bij onze Auberge aan in Sauveterre. Vanaf vandaag zullen er niet veel vlakke kilometers meer zijn. Nu zeg ik nog ‘lekker’, benieuwd hoe dat over een paar weken is…

Wakker worden in een gemeentelijke ruimte waar al gauw wat mensen komen binnenvallen die met eigen voorbereidingen voor hun evenement beginnen. Dat kan dus gewoon. Soms heb je op de Camino weinig privacy.

Toen we vanochtend vertrokken was het een beetje miezerig. Nou hebben we al flink harde regen gehad, dus zo’n miezertje moest kunnen. Toch maar even de regenjas aan en dat was maar goed ook. Want het regende soms wel wat door, maar ook droge periode. En dat maakte het wat vervelend… Jas aan, jas uit. De laatste paar kilometer was het droog en liepen we de laatste kilometers met een andere pelgrim mee. Sowieso merken we dat het langzaam drukker begint te worden met pelgrims. Best leuk. En met een etappe van 17 kilometer waren we snel klaar en konden we lekker van een rustige middag genieten.

Maar goed, door de regen eigenlijk weinig foto’s gemaakt van een best mooie omgeving. Wel kan ik jullie ons erg leuke pelgrimshuis laten zien.

In de avond, wij hadden als Nederlanders al ‘vroeg’ gegeten, kwam er nog een hele delegatie van de ‘Vrienden van Vezelay’. Hele verhalen over de historie van het stadje en het pelgrimshuis waar we niet zo veel van begrepen. Belangrijkste: stempel en betaald.

Een laatste lange etappe voordat we met wat kortere etappes in Saint-Jean-Pied-de-Port aankomen. In de miezer vertrokken we voor 28 kilometers waarbij de eerste heuvels zich al gauw weer aandienden. Grappig hoe vaak na een overnachting ineens het landschap verandert.

Het weer was dus vandaag wat anders dan anders. Het was vanochtend al grijs en toen we de deur van onze réfuge uit stapten kwam er een vette miezer uit de lucht. Tijd voor de regenjas. De temperatuur was gelukkig wel goed. Daarna was het wisselend, het ene moment was het wat droger, andere moment weer wat regen. In de middag stopte de regen gelukkig. Maar de zon…? Die hebben er niet gezien. Wat we wel hebben gezien zijn een paar velden met zonnebloemen, nu wel in bloei. Toch nog wat zon…

De plek waar we vanavond slapen is een gemeentelijk zaaltje waar ze wat bedden hebben neergezet. Met wat gordijnen is er een kleine afscheiding gemaakt. Het eten kun je zelf koken. Ze hebben wat blikken en ander spul neergezet waar je uit kunt kiezen. Het is weer eens wat anders dan dat we tot nu toe hebben gehad. Best leuk!

Het zijn van die laatste dagen richting een (tussen-) eindpunt dat het allemaal wat doorbijten is. De route is nou niet echt uitdagend. De pelgrimshuisjes zijn prima maar lijken uiteindelijk allemaal op elkaar. En ja, als dan een nieuwe fase nadert maar nog even op zich laat wachten dan is het doorbijten.

Op de laatste paar honderd meter na was het weer een nagenoeg vlakke etappe tussen de maïsvelden door. Wat wel leuk was, we kwamen en jonge pelgrim tegen uit België. Die gast was dus nu op de terugweg vanuit Santiago! Vanaf september vorig jaar al onderweg. Dan doe je er natuurlijk wel heel lang over, loop je niet echt door maar toch… Respect!

En vandaag slapen we in Saint-Sever. Een klein dorpje op de top van een heuvel en ‘bekend’ om een eeuwenoude kerk/abdij die ook op de UNESCO lijst staat. En het was zeker het bezichtigen waard hoor. Er was ook een speciaal hoekje voor pelgrims ingericht. 

Over de route en de omgeving van vandaag kunnen we eigenlijk kort zijn: vergelijkbaar met gisteren. Een vlak landschap met kilometers lange kaarsrechte paden. Door bos en wat meer open vlaktes. Weinig spannends en ook weinig inspannends ook. Die ruim 26 kilometer gingen vrij snel, mede door een lekker lang telefoongesprek met Melanie. Fijn om contact met thuis te houden. 

Vanavond slapen we weer bij een Réfuge van de ‘Amis de Vezelay’, de Vrienden van Vezelay. Deze organisatie heeft tussen Vezelay en Saint-Jean-Pied-de-Port op veel plekken een pelgrimshuis die bemenst worden door vrijwilligers (hospitalero’s) Soms is dat iemand alleen en soms een echtpaar. Zij zijn er dan een paar weken om pelgrims te ontvangen, te koken en zorgen voor een schoon huis. Geweldig dat deze vrijwilligers dit doet, want anders zou de pelgrimage in Frankrijk en stuk lastiger en duurder zijn. 

Vanmiddag zijn we ontvangen door twee dames. Een fijne ontvangst en op het menu een salade vooraf en daarna Ratatouille. Altijd lekker, zeker na de zoveelste keer linzen. Blijkbaar een populaire peulvrucht in Frankrijk. 

Ons ontbijtje stond vanochtend om half acht klaar. De tassen waren al ingepakt dus om acht uur konden we weg. Onze gastheer vroeg nog of we geen last hadden gehad van het vuurwerk gisteravond. Vuurwerk? Uurtje of elf? Helemaal niets van gehoord. Dat is een goed teken zullen we maar zeggen.

Maar goed, om kwart over acht had hij ons bij de kathedraal van Bazas afgezet en vertrokken we voor een wat langere etappe die niet heel veel richtingsgevoel nodig had. Een lang, lang, heel lang recht fietspad, voorheen treinspoor, lag voor ons.

Dus vandaag geen spectaculaire vergezichten, hoge beklimmingen of steile afdalingen, maar blik op oneindig en gaan… 26 kilometer lang. De enige onderbrekingen waren de bankjes en één keer een dorpje voor wat kleine inkopen. Waar je dan wel tijd voor hebt? Lekker en beetje lopen kletsen, echt buitenadem raak je niet van dit lange vlakke parcours, en in je hoofd zitten filosoferen over wat podcasts die je luistert. Kortom, toch een nuttige etappe.

En nog een voordeel van zo’n kaarsrechte etappe naar het zuiden… Iedere stap brengt je ook echt dichter bij het einddoel. Geen omwegen, geen onnodige energie. Dat is ook best wel eens lekker. Ons eindstation is dit maal Le Billon, net onder Captieux. Een huisje waar we lekker met z’n tweetjes zijn… Met gezelschap van de hond. Dat dan wel.

Voor wat betreft het lopen kunnen we vandaag best kort zijn, het was een prima loopdag. 23 kilometers op de teller, beetje klimmen, beetje dalen. Wat bospad en wat asfalt. Dat het niet heel spectaculair was bleek ook wel uit het aantal foto’s onderweg, niet zoveel. Wennen we er aan of is het hier even echt niet zo spectaculair? Wat nog wel het vermelden waard is, is dat we halverwege een lift aangeboden kregen van een vrouw. ‘Dat is toch veel sneller…’ We hebben vriendelijk bedankt.

De route bracht ons vandaag naar Bazas. Ik wist niet dat deze stad ook een kathedraal had, de Saint-Jean-Baptiste de Bazas. Een UNESCO erfgoed. Best een grote kathedraal voor een stadje van 5000 inwoners.

En bij de kathedraal hadden we afgesproken met iemand waar we konden overnachten. We werden daar opgepikt. Ik had hem gisteren even door de telefoon gesproken, maar het blijft altijd een verrassing. Ditmaal, en eigenlijk zoals bijna altijd, en zeer positieve. Een wat oudere man, die verrassend goed Engels spreekt, leuke verhaaltjes en mooi huis. Een heerlijk bed en een heerlijke maaltijd. Als pelgrim wordt je echt in de watten gelegd (soms 😃).

Het zou warm worden vandaag in het zuiden van Frankrijk dus we zijn vroeg gaan lopen. Om vijf uur de wekker en om zes uur liepen we de ochtendschemering in. Een bijzondere ervaring voor ons want zo vroeg waren we nog niet eerder gaan lopen. Over de heuvels lag nog een laag mist en de zon begon net zijn oranje gloed boven de horizon te verstrooien,,,

Het was de voorbode van de beloofde warmte. Met de zon steeg ook de temperatuur en al snel was de mist en de dauw verdwenen om plaats te maken voor trillend asfalt en zoemende vliegjes om ons hoofd.

Het leuke van zo’n lange periode door verschillende landen en landstreken lopen is dat je de begroeiing en de akkers langzaam ziet veranderen. Toen we in april uit Sassenheim vertrokken stonden de bollenvelden in volle bloei. Daarna hebben we het koolzaad in België en noord Frankrijk zien bloeien en ook uitbloeien. De graanvelden van piepkleine plantjes naar wuivende, goudgele velden. De druiven in de Champagne-streek nog klein, naar nu in de Bordeaux vol en de trosjes er al aan. En vandaag kwam daar nog wat bij… We hadden al velden vol zien staan maar nog groen en niet in bloei. En vandaag… De eerste zonnebloemen! Nog geen volledig gele velden maar toch…

Om een uur of twee kwamen we aan bij de kerk in Pondaurat. Een zeer oude kerk, type betonblok, waar ze de pastorie hebben omgebouwd tot pelgrimsherberg. Ruimte voor zes pelgrims, volledig ingerichte keuken, wasmachine, noem maar op. Weer een bijzonder plekje waar we met z’n tweetjes kunnen uitrusten. En voordeel van die oude degelijke gebouwen: ze worden niet snel warm.

O ja, en na onze oproep van eergisteren… ‘stuur ons ijs’ hebben we reacties gekregen. Onderstaande foto is mede mogelijk gemaakt door Alex en Angelique 🙏

Vanochtend ging de wekker vroeg… duidelijk geen vakantie. Het wordt vandaag een hete 30+ dag dus we willen om half zeven lopen. Dat is gelukt, onze gastvrouw Florence had om zes uur het ontbijt al klaar staan. Wat een heerlijk huis, en vooral tuin, heeft zij daar. Een punk-tuin noemde ze het zelf. Geen aangeharkte plantsoentjes, maar een tuin met van alles en nog wat. Waar gekweekt en geëxperimenteerd wordt. Geitjes, kippen en de hond ‘M’. Een heerlijk plekje.

In de ochtend was het nog heerlijk koel. De zon stond nog betrekkelijk laag en scheen mooi over de wijngaarden. Onze schaduwen waren meters lang maar dat ging snel veranderen… De zon staat hier in de middag bijna loodrecht op je hoed.

Na een kilometer of tien konden we wat boodschappen doen en bij de tweede pauze zaten we heerlijk onder een boom bij een zeer oude, bijzondere kerk in Saint-Ferme. Eigenlijk een groot betonblok, ook van binnen. Zelfs de preekstoel was van beton.

En als je vroeg vertrekt dan kom je ook vroeg aan. Dus om twee uur waren we na zo’n 25 kilometer op plaats van bestemming. Onze gastvrouw Rose was er nog niet, maar wel een andere gast, een pelgrim. Hij stelde zich voor als Alfons en toen viel er bij ons een kwartje. Dé Alfons waar we onze Franse vrienden laatst over hadden horen spreken. Zo hoor je dus verhalen, wordt er eigenlijk gewoon over je gekletst, op de Camino. Je kent mensen niet persoonlijk maar hebt al van verschillende andere pelgrims eea gehoord. Zo hadden we gehoord dat hij alleen maar Duits sprak, hilariteit alom onder de Fransen natuurrijk. Maar met wat Duits is het een ontzettend aardige vent. En zo blijkt die talen-krater van mij toch nog een klein knobbeltje te zijn. Overigens… ook over ons wordt er af en toe gekletst hoor… ‘Ahhh jullie zijn die vader en zoon…’

En nog even over die talenkrater… bij het avondeten zaten er dus met Rose (spreekt alleen Frans), Alfons (spreekt alleen Duits), Raymond (spreekt Nederlands, Engels en een beetje Duits) en ik. Dus wie zat er de hele tijd te tolken tussen iedereen? Juist! Ik, moi, ich… Dat is trouwens wel relaxed hoor, want je kan iedereen alles wijs maken. Ik weet nu al wat ik ga doen na de Camino 😃

Zoals gezegd… Frankrijk is groot, maar het pelgrimwereldje is maar klein. En dan komen we hier nog maar weinig pelgrims tegen… Straks in Spanje zijn de roddelbladen er niks bij.

O ja, nog één positief dingetje om mee af te sluiten: ons onderkomen heeft dus gewoon een zwembad in de tuin. Dus waar waren deze twee pelgrims na 25 hete kilometers te vinden…

Daar waar we gisteren met regen en onweer wakker werden, zo werden we vandaag wakker van de wekker. Het was heerlijk weer. Zonnetje, nog een beetje heiig maar dat zou snel wegtrekken en nog een lekkere temperatuur. Die zou snel gaan oplopen als opmaat voor twee hete 30+ dagen.

Na een lekker ontbijtje met, je raadt het al, baguette, vertrokken we voor een korte maar best mooie etappe.

De weg bracht ons eerst via de wijnvelden over de rivier de Dordogne.

Na de oversteek van de rivier was het helemaal alleen maar wijnvelden die je zag. Heel veel wijnvelden en het bijhorende Chateau. Overigens hoef je je van dat chateau niet altijd heel veel voor te stellen hoor. Het torentje staat er nog, maar verder is het vaak nogal vervallen.

Na 20 kilometer kwamen we aan bij ons nieuwe onderkomen. Een leuk huis met grote groentetuin er omheen. We werden, zoals altijd eigenlijk, heel vriendelijk ontvangen. Kleine rondleiding, wat dingetjes over onze reis, douchen en daarna lekker rust.

Morgen een hete dag dus voor het eerst dat we echt vroeg willen vertrekken om in koelte de meeste kilometers te maken. Stuur ons ijs!

En dat doen ze dus ook maar… Lopen. Stap voor stap… Kilometer voor kilometer… Stad na stad.

En zo hebben we vandaag dus ook weer 30 kilometer weggetikt. Maar dat ging niet helemaal vanzelf. De weersverwachting gaf namelijk regen, veel regen aan. Dus regenpakken aan, verstand op nul en lopen. Dorpje uit, bossen in. Gelukkig is de grond hier nog kalkrijk waardoor de grond geen grote modderpoel wordt maar redelijk begaanbaar blijft.

Onze eerste stop hadden we in een klein vervallen schuurtje waar de deur toevallig van open stond. We stonden in ieder geval droog. Onze tweede stop was in een dorpje dat wel heel vriendelijk voor pelgrims was. Een mooi overdekt bankje… Heerlijk. Het was toen wel al droog geworden… Gelukkig.

Na deze tussenstop kon alle regenkleding weg en konden we langzaam gaan genieten van een nog twijfelend zonnetje en van de eerste wijnvelden van de Bordeaux.

Dus een pittige wandeling vandaag maar die verteren we wel weer. De komende dagen zijn de verwachtingen: heet.

Als twee kasteelheren hebben we geslapen vannacht. Heerlijk rustig, geen geesten of andere spookverhalen, gewoon… Slapen. Het ontbijt hadden we met z’n tweetjes in de keuken en om een uur of negen liepen we weer.

Het was (nog) droog en eigenlijk heerlijk wandelweer. Wat warm, maar niet te… Wel wat hellingen maar niet te stijl en lang.

De kilometers gingen lekker onder onze schoenen door… Tot even na het middaguur, het begon te betrekken en in de verte, heel in de verte, hoorden we wat gerommel. Niet veel, dus we liepen rustig verder. Toen de eerste druppels vielen deden we de regenhoes om onze rugzak en toch maar ‘alvast’ onze regenjas aan. Dat was geen moment te vroeg want ineens kwam het met bakken uit de hemel en knalde het onweer over de bossen waar we liepen. Gelukkig trok een onweer gauw over maar de regen hield nog even aan. Toen ook die weg was kon de regenjas weer uit en lieten we de laatste kilometers langs de rivier L’Isle naar ons adres voor de nacht. Geen kasteel dit keer, maar ook hier zullen we als een prins slapen. Dromend over de regendag en de lange etappe van morgen…

Je maakt wat mee in al die maanden onderweg. Zoals ik wel vaker hier heb geschreven is het altijd weer een verrassing waar we slapen. Soms is dat een zeer eenvoudige kamer en soms is het gewoon een paleis…

Maar eerst moet er natuurlijk gewandeld worden. En zoals de slaapplaats aan verandering onderhevig is, is het weer dat ook. Dus waar we over het algemeen eigenlijk heel erg droog weer hebben gehad was het vandaag regenachtig. En er was veel regen voorspeld, dus we waren op het ergste voorbereid. Het bleef echter redelijk droog en kijkend op de Franse Buienradar zaten de ergste buien net waar wij niet liepen. Dat was geluk… Tot in de middag… Precies op een plek waar we niet konden schuilen… Kwsm er toch een bui naar beneden… Het was ook de laatste van de dag, daarna brak de zon heerlijk door en kon alles drogen.

De route was best ok, het duurde wel een paar kilometer voordat we de stad uit waren, maar toen was het ook lekker de bossen in en wat klimmen en dalen. De lichte regen die er viel werd door de bomen opgevangen.

Daarna werd het vlakker en liepen er langs een lang recht kanaal. Daar begon het dus ook zo hard te regenen. Het rook daarna wel heerlijk naar munt die hier veel in de berm groeit.

En toen door naar ons overnachtingsadres. Dit keer dus geen eenvoudig pelgrimshuisjes, maar een heus kasteel. Hoe leuk is dat? Blijkbaar werden pelgrims in het verleden ook op koninklijke wijze ontvangen. We maken er dankbaar gebruik van.

We lopen inmiddels anderhalve maand door Frankrijk. Samen met een paar dagen in Wallonië is dat best een poos in Franstalig gebied. Wat zijn onze ervaringen met het Frans en de Fransen?

Allereerst het Frans, de Franse taal. Ik heb sinds we wisten dat we naar Santiago gingen, dus bijna drie jaar lang, bijna dagelijks via Duolingo Frans geleerd. Melanie werd er soms helemaal gek van als ik thuis weer wat Frans liep te brabbelen. Het heeft ons zeker geholpen om gemakkelijker zaken te regelen. Slaapplek, eten, pakjes versturen, de dagelijkse en praktische zaken. Maar ook wat kleine gesprekjes lukt prima. Ik heb al enkele keren te horen gekregen dat ik goed Frans praat. #trots

Maar het luisteren blijft lastig, zeker als het gesprek niet met mij persoonlijk wordt gevoerd maar in een grotere groep met meer Fransen. Dan haak ik volledig af.

Dat brengt me ook bij het tweede deel… De Fransen. We hebben een paar keer met Nederlanders en Fransen in een door Nederlanders gerund pelgrimshuis gezeten en de voertaal was daar altijd een mengelmoes van Engels en Frans. We probeerden iedereen bij het gesprek te betrekken. Dat is duidelijk niet het geval als wij als enige Nederlanders aan tafel zitten. Voertaal Frans en met een beetje geluk vertaalt iemand wat naar het Engels. Het Engels onder de Fransen is over het algemeen ook beroerd. Vandaag in het postkantoor, meisje van een jaar of twintig, spreekt geen woord Engels. Hoe dan? Is het de instelling of kunnen ze het echt niet? Ik heb in ieder geval wel veel geleerd en mijn dagelijkse oefeningen op Duolingo zijn niet voor niks geweest. Volgend jaar naar Zweden… Benieuwd of Melanie mijn Zweeds wel kan gaan waarderen…

Dan onze wandeling vandaag: die was, na overnachting in een pelgrimshuis met vijf Fransen 😃, heerlijk. Het was niet zo heet, bewolkt, het heeft zelfs even geregend, en we zijn in bijna 24 km geen dorp tegengekomen. Alleen… Maar… Bos.

De route eindige in Perigueux, en rederijk stadje in Frankrijk. Hier kon ik ook eindelijk mijn oude schoenen samen met wat andere spullen naar huis sturen. Weer wat lichter lopen. Er was ook ook nog een mooie kerk, Eglise Saint Martin 😃 Dus wat doe je daar? Juist! Een kaarsje opsteken voor je vader Martien 🤗

En nog één ding, belangrijk of niet, maar we zijn over de helft: 1393 km gelopen en nog 1388 km te gaan 💪

Hoe bijzonder wil je Vaderdag vieren? Met je zoon al ruim twee maanden onderweg naar Santiago, je dochter op grote afstand, net als je eigen vader. Gelukkig zijn er voor die grote afstand voldoende mogelijkheden om toch even met elkaar te praten. Fijne Vaderdag voor iedereen, ook voor de vaders ‘in herinnering’.

Voor wat betreft het wandelen was het een dag als alle anderen. Opstaan, ontbijt, tas inpakken, lopen en bij de volgende slaapplaats inchecken. Het ritme van de pelgrim en dat we al wat weken aanhouden.

Onderweg kwamen we ook nog wat ‘knippers’ tegen. Een groep vrijwilligers die de wandelpaden vrij houden van te hoge begroeiing, vooral bramen en brandnetels. Ook hier inderdaad aan een opmars bezig. Deze mensen doen voor ons belangrijk werk dus blij dat ik ze een keer heb kunnen bedanken. Want zonder hen is het toch moeilijker lopen.

Langzaam worden de beklimmingen wat korter en minder hoog en ook de begroeiing wordt wat anders, wat minder dicht. Ook met weer wat meer graanakkers.

Het pelgrimshuis is er weer één van ‘De Vrienden van Vezelay’. Een organisatie die op vaak op donativo-basis onderdak en eten aanbiedt op de route naar het zuiden. Fijn dat ze er zijn, want met alleen B&B’s zou het een dure reis worden. We zitten hier met vijf pelgrims en twee gastouders. Op ons na allemaal Fransen. Hoewel een enkele probeert wat Engels te praten is de voertaal Frans. En dat is voor een buitenstaander lastig te volgen. Jammer dat ze daar niet wat rekening mee houden. Maar goed, weer een mooie wandeldag gehad.

Gisteravond in de B&B en heerlijk rustig avondje gehad. Lekker wat zitten Sudoku spelen en om even na zeven heerlijk gegeten…

Het zou vandaag heet worden, rond de dertig graden, dus wat doen wij dan? Juist, dan plannen wij een lekkere lange etappe. Dus ruim 28km verder zou ons volgende slaapadres zijn. Onze Nederlandse gastheer bracht ons al vroeg, half acht, naar ons startpunt. Het was toen nog best lekker en we doken meteen te bossen in. Maar die relatieve koelte bleef niet. In de middag werden onze schaduwen weer korter en korter en was het voor deze pelgrims weer veel drinken en puffen. De omgeving is wel wat aan het veranderen, alweer. De heuvels worden weer wat minder hoog en minder steil. Dus dat vonden weer vandaag helemaal niet erg.

Ons pelgrimshuisje moeten we dit keer delen met twee Franse pelgrims. Dat zal de komende tijd steeds meer gaan gebeuren denk ik. We komen meer in de buurt van andere routes en de vakanties breken langzaam aan. We zijn vanochtend de Dordogne ingelopen, dus het aantal Nederlandse nummerborden zal de komende tijd stijgen…

En zo liepen we vanochtend de stad Limoges weer uit. Dat was nog niet gemakkelijk. Vergeleken met de steden die we tot nu toe hadden gehad, Reims, Troyes, was dit echt wel van een andere orde. Maar goed, met veel klimmen en dalen werd het langzaam rustiger en kwamen we uiteindelijk weer in het groen.

De stad uit was het weer als vanouds lekker over rustige wegen en bospaden. We volgden dit keer een iets andere route en dat had wel een nadeel: sommige paden bestonden niet meer. Dus iets meer kilometers gelopen dan vooraf was voorzien omdat er soms wat om moesten lopen.

Rond drie uur kwamen we in ‘ons’ dorpje aan. We moesten ons melden bij de Mairie. Daar kregen we de sleutel van een piepklein, maar volledig ingericht pelgrimshuisje met uitzicht op de kerk.

Het was, na ‘hier zwaar is je rugzak, vooraf de meest gestelde vraag: ga je het op één paar schoenen redden? Het antwoord wist ik toen niet, maar nu wel: nee, dat lukt niet.

Vanochtend vertrek uit Saint-Léonard de Noblatin ik n een lichte mist. Onderstaande foto zegt hierover genoeg…

Kort na bovenstaand moment begonnen we te klimmen en was de mist al gauw verdwenen. Wat restte was een strak blauwe lucht en een oplopende temperatuur. De route was de eerste helft best mooi. We liepen over de bovenkant van de heuvels en hadden prachtige uitzichten. Lunch hadden we op een bankje in de schaduw van een wel hele dikke boom.

De tweede helft kwamen we in de buurt van Limoges, een erg grote stad waar we een overnachting hebben bij Maison Diocesaine, een voormalig klooster. Een stukje rust in een drukke stad.

Maar om terug te komen op vraag en antwoord, mijn schoenen waren volledig versleten. Vooral de hak, daar vielen de gaten in. Ik moest dus echt nieuwe schoenen. Maar waarom weet ik niet, maar het is erg lastig om een buitensportwinkel te vinden in Frankrijk. En als wandelaar ben je ook beperkt in je bewegingsvrijheid. Dus uiteindelijk heb ik in Limoges een sportwinkel gevonden die gelukkig één model Lowa had. Daarvan wist ik dat zeer qua pasvorm bij mijn voet paste. Na wat ruggespraak met Soellaart buitensport in Haarlem heb ik ze gekocht. Dus komende dagen inlopen en dan afscheid nemen van mijn afgetrapte, versleten Hanwags, met pijn in het ❤️

Wakker worden in een rommelig huisje van een kunstenares… Overal teksten op de muren, overal ligt wat, beetje smoezelig… We hadden deze unieke plek niet willen missen maar goed dat het voor één nacht was.

Volgens de weersverwachting zouden we de hele dag wat regen krijgen maar toen we vertrokken was het heerlijk weer. Wat bewolkt, niet te heet en droog. We liepen heerlijk door de bossen en het landschap is nog steeds prachtig. Echt het mooiste wat we tot nu toe hebben gehad. Het was op het laatst wel even doorlopen want we zagen in de middag en dreigende lucht aankomen en hoorden al wat gedonder in de verte. Dit keer hadden we geluk, net toen het hard begon te regenen bereikten we onze Refuge Pelerin.

De openingstijden van de winkels is nog steeds een dingetje hier. Als wandelaar heb je niet heel veel bewegingsvrijheid en ben je toch afhankelijk waar je langs komt. En dan is het op zondag al weinig, op maandag als je pech hebt is er ook weinig open en bleek vandaag de Boulanger die we verwachtten ook op dinsdag nog dicht te zijn. Gelukkig hadden we nog wat oud stokbrood in onze tas en dat is dan even héél lekker. In het dorpje waar we onze overnachting hebben (Saint-Leonard de Noblat) is gelukkig wat meer open en hebben we onze voorraden weer aangevuld.

Verder is ons huisje ook top. Een ruime plek voor 10 pelgrims waar we met z’n tweetjes zijn. Mooi ingericht, schoon, keukentje, wasmachine… Helemaal af, zo blij mee. Het ligt naast een oude kerk, met klokken die ieder half uur luiden.

Pfff, dat was flink klimmen vandaag. We hebben het hoogste punt tot nu bereikt, 680 meter.

We waren het dorpje vanochtend nog niet uit of de weg ging al omhoog. Dat beloofde wat. Eerst nog over asfalt, maar later veranderde dat in een bospad. Dat was best lekker want daardoor ook lekker in de schaduw. Hoger en hoger ging het. Maar het was zeker de moeite waard.

Na de beklimming volgden we op advies van onze gastvrouw een andere route, wat korter maar ook veel mooier. Dat advies bleek volledig waar te zijn. Wat een prachtig bospad door de uitlopers van het Centraal Massief.

Na onze laatste rustpauze moesten we nog een stukje klimmen. Dat voelden we goed aan onze benen. Maar gelukkig konden we die later op de middag te rusten leggen. Ons huis voor vandaag is van een kunstenares, beetje chaotisch, we begrijpen haar af en toe niet, maar het komt uit een goed hart.

Nog even een extra die we jullie niet willen onthouden: we hebben zojuist het meest interessante diner van onze hele tocht gehad. Niet alles is geschikt voor deze blog, maar het eindigde met een Frans pelgrimslied gezongen en begeleid op gitaar door onze gastvrouw. Geweldig!

Het aantal kilometers dat we op een dag lopen wisselt af en toe wat. Dat heeft soms twee maken met rust of lekker doorgaan maar vaak ook met de beschikbaarheid van overnachtingsadressen. Soms moet je even een kortere etappe plannen om daarna weer een paar etappes je ‘normale’ afstanden te kunnen lopen.

Zo ook vandaag, we hebben 16 mooie kilometers gelopen en zitten nu in een ruim, voor zes personen, gemeentelijk pelgrimshuis. Ruim, oud, maar met douches en een keukentje. En omdat we hier met z’n tweetjes zijn hebben we genoeg ruimte.

Het landschap begint wel weer te veranderen, het wordt heuvelachtiger en groener. Meer hoogteverschillen een vooral ook wat stijlere beklimmingen en afdalingen. Conditioneel wel pittig, maar ook wel lekker om te doen.

Het voordeel van de kortere etappe was dat we bijtijds op ons adresje waren. Geen overbodige luxe gezien de regen en het knetterende onweer dat laat in de middag en avond viel.

Vandaag stond in het teken van ontmoetingen, geen echte ontmoetingen van mens tot mens, maar toch…

Vandaag stond er een relatief korte etappe van 21 kilometer op de planning van Cluis naar Cuzion. Op zich niet een heel bijzondere etappe ware het niet dat onderweg en eerste ‘ontmoeting’ plaats vindt. Om half negen trokken we de deur van ons pelgrimshuisje achter ons dicht, sleutel weer onder de steen gelegd en gaan. Al vrij snel passeerden we een viaduct van tientallen meters hoog. Mooi om te zien en overheen te lopen. Het landschap begint langzaam wat meer hoogteverschillen te kennen, dus af en toe pittig klimmen en dalen.

Iets over de helft van de etappe vond de eerste virtuele ontmoeting plaats. In het plaatsje Gargilesse komen de Noord- (via Bourges) en de Zuidroute (via Nevers) van de Via Lemovicensis weer samen. Wij hebben de zuidelijke route gevolgd en vonden die erg mooi.

Na een laatste stuk brood liepen we de laatste kilometers klimmend, dalend, zwetend, puffend en hijgend naar ons huisje. Een mooi ingericht huisje van alle gemakken voorzien. Lekker het rijk alleen en op het gemakje relaxen in de tuin.

En die tweede ontmoeting dan? Die kwam uit onverwachte hoek via de mail van onze CaminoVlietjes… Onderweg ligt er in bijna ieder pelgrimshuis wel een Livre d’Or, een boekje waarin je kort schrijft hoe het was, naam en bv website. Daarnaast ontmoet je onderweg pelgrims en hospitalero’s (ik noem ze hier altijd de gastouders), en wordt er ook best over andere pelgrims die er geweest zijn gesproken. Zo wordt er over ons vaak als ‘de vader en zoon’ gesproken…

En zo kregen we vandaag dus een mail van een Nederlandse mede-pelgrim die onze namen al een paar keer hadden gezien in de boekjes. Wij liepen meestal één of twee dagen voor hen en zo hebben we elkaar dus nooit ontmoet. Wel hebben we allebei bij het Nederlandse ‘Nos Repos’ gelogeerd en daar stond in het gastenboek onze website. Zo kom je dus in contact met elkaar, gaan verhalen van pelgrims de ronde, heb je het gevoel dat je iemand al kent zonder ze ooit ontmoet te hebben.

De afstanden op de Camino zijn groot, maar soms is het een klein wereldje.

Na de zo gezellige avond bij Marian en Huub moesten we vanochtend toch wel met pijn in ons hart afscheid nemen. Wat was het fijn om daar te zijn en om hun Camino-verhalen te horen. Iets later dan gepland (half negen) bracht Huub ons weer naar Lacs en begonnen we op het kerkpleintje waar we gisteren waren geëindigd.

Het was inmiddels al 19 graden en de temperatuur zou gauw gaan oplopen. En onze overnachting stond bijna 30 kilometer verder in Cluis gepland. Dat werd dus doorknallen in de warmte van Frankrijk. Maar met ruim drie liter water moest dat lukken… Toch?

Om half twaalf hadden we onze eerste tussenstop, een mooi dorpje met kasteel.

Nadat de vliegjes ons een beetje hadden weggepest gingen we door, heuvel op, heuvel af, schaduw in, schaduw uit. De watervoorraad leek wel te verdampen en een kilometer of drie voor Cluis was alles op. En dan zorgt een pittige beklimming voor een erg droge mond.

Gelukkig vonden we ons pelgrimshuisje gemakkelijk. Er hing een briefje op de deur dat de sleutel onder een steentje lag, wat klopte. We konden dus gauw naar binnen en de kraan zo ongeveer leeg drinken. Vanavond bijtijds naar bed, morgen een wat kortere etappe.

Zo, deze blog staat er weer bijtijds. Krijg ik geen verontrustende waar de blog blijft en of alles wel goed met ons gaat 😃😃

Voor alle ongeruste lezers die gisteravond dachten waar de blog bleef… We hadden een te gezellige avond en geen internet dus bij deze alsnog het verslag van gisteren.

Zo slaap je in een koude tent en zo krijg je de warmste en meest spontane ontvangst bij mensen thuis…

Na een koude nacht in de tent was het vanochtend al vroeg weer dag. Om zeven uur ontbijt en rond achten vertrokken we richting Lacs, een wandeling van ongeveer 27 kilometer. Onze gastheer Guy wist een kleine omweg die zeker de moeite waard zou zijn. Dat hebben we gedaan maar het uitkijkpunt viel tegen en die extra kilometer die we extra moesten lopen bleek aan het eind wel zwaar te zijn in de hitte. 

Dus via jawel, ChateauMeillant, liepen we naar Néret en vandaar door naar Lacs. Op zich best een mooie route maar met de volle zon op je hoofd, 29 graden in de schaduw en weinig wind is het best pittig. Maar goed, we hebben het gehaald. 

De plek waar we gingen overnachten was een zeer onverwachte, althans, de wijze waarop deze tot stand was gekomen. Een spontane ontmoeting in Orval op zondag met een Nederlands stel eindigde in een uitnodiging om bij hen te komen slapen. Daarvoor werden we zelfs opgehaald in Lacs. En wat hebben we genoten van de gezellige gesprekken, het heerlijke eten en, ja gewoon alles. Helemaal top! Marian en Huub: duizend maal dank voor jullie gastvrije ontvangst. Het was fantastisch. 🙏🙏🙏

Een pelgrimstocht is geen vakantie, maar soms…

Meestal regel ik de overnachting één of maximaal twee dagen van te voren. Liefst per Whatsapp of mail, maar vaak reageren ze daar niet op en moet ik gaan bellen. Nou lukt het vragen om een bed nog wel en de verwachte vragen als ‘eten jullie mee’ herken ik ook wel. De melding dat we geen vlees en vis eten geeft soms wat vragen maar is ook nog overkomenlijk. Kortom, ook het bellen in het Frans gaat redelijk. Tot gisteren, toen ik voor onze huidige overnachting belde. Ze begon over een tent, maar ja, die hebben we niet meer. Een heel verhaal wat ik niet zoveel van begreep. Gelukkig was haar dochter erbij die een beetje Engels sprak. De kamers waren allemaal vol, maar ze zouden een tent in de tuin zetten. Nou, met dit weer is dat prima.

Dus vanochtend vertrokken we na een goede nachtrust vanuit Bouzais naar Le-Chatelet-en-Berry. Temperatuur en omgeving waren prima en het lichaam ook. De omgeving was er afwisselend bos en open vlakte, maar nooit saai eigenlijk.

Het voordeel van vroeg vertrekken is dat je al gauw op de helft bent en een lekker plekje voor de (eerste) lunch kan zoeken. Die vonden er in een leuk dorpje bij de kerk. Tip 1 bij de kerk staat altijd een bankje. Tip 2 die we twee dagen geleden kregen: bij een begraafplaats is altijd een kraantje. En die komen we, zoals jullie weten, veel tegen.

Na de lunch verder, het werd langzaam warmer maar gelukkig liepen we veel in het bos. Af en toe een watervalletje en soms nieuwsgierig bekeken door een paar loeiende dames in de wei.

Onderweg hadden we het nog over ons overnachtingsadres. Benieuwd wat het zou zijn, eigenlijk niet al te hoge verwachtingen. Nog even stukje omgelopen voor wat boodschapjes en toen door. Inmiddels was het zo’n 29 graden geworden, dus na 25 km was het ook wel mooi voor vandaag. Onze gastouders stonden al in de tuin en brachten ons meteen naar de tent. Maar de tuin werd niet alleen gevuld door de forse tent… Maar ook door een heel groot zwembad! De tent hadden we gauw bekeken… Maar ehhh, mogen we ook gebruik maken van het zwembad????? Bien sur! Dus binnen vijf minuten lagen deze bezwete, vermoeide, oververhitte pelgrims in het zwembad te dobberen. Kijk, dat afzien voor pelgrims is leuk natuurlijk, maar een beetje vakantiegevoel kwam nu toch wel ernstig boven. Of, zoals één van onze Nederlandse hospitalero’s zei: ‘Il n’est pas de vacance’… Maar een strafexpeditie hoeft het ook niet te worden.

We komen er maar niet vanaf, maar het is ook geen straf: lopen langs het Canal de Berry. Voor de derde dag op rij volgen we dit kanaal. Op sommige stukken droog gevallen, maar soms ook nog vol met water. Het jaagpad dat we volgen is soms een strak geasfalteerd fietspad, soms een kort gemaaid grasje en soms gras van een meter hoog. Al met al dus helemaal geen straf om hier te lopen.

En net als in Nederland, misschien nog wel meer dan in Nederland, is het hier in Frankrijk op zondagochtend heerlijk rustig. Boulanger is open, verder weinig verkeer en dus heerlijke wandelomstandigheden. En als je dan niet veel op de stickertjes met de wegenwijzering hoeft te letten schiet het lekker op. De 23 kilometer vlogen om een bijtijds kwamen we bij ons volgende adresje in Bouzais aan. Een knus pelgrimshuisje van dezelfde organisatie als de vorige. Maar in tegenstelling tot gisteren en veel dagen hiervoor werd de warmte hier eind van de middag verdreven door een knetterend onweer. Heerlijk, je zou er bijna in gaan dansen.

En wat deze dag, wat deze Camino, zo speciaal maakt… Lopend door Orval horen we ineens een ‘Bon Camino’ achter ons. Een echtpaar spreekt ons aan en het blijken Nederlanders te zijn. Ze hebben ervaring met de Camino en bieden ons spontaan en slaapplek aan. Ze wonen wat verder weg, maar we kunnen het met elkaar zo regelen dat het voor dinsdag lukt. Hoe mooi is dat!

Al doende leert men… Dus wij ook 😃 Zo was het lekkere ontbijt dat we kregen om zeven uur, en even voor acht uur liepen we weg. En om er nog maar een wijsheid in te gooien: als je je druk maakt als je het rustig hebt, kun je rustig aan doen als je het druk hebt.

Dus in de koelte van de ochtend hebben we ruim dertien kilometer gelopen om daarna een wat uitgebreidere lunchpauze te nemen. En de laagste acht kilometer konden we wat rustiger aan doen. Sterker nog, we kwamen om half drie al aan in het dorpje maar konden pas om vier uur in het pelgrimshuisje, dus we hebben op een picknickplek net buiten het dorpje lekker relaxt in de schaduw. Heerlijk zo op het warmst van de dag.

We hebben, net als gisteren, heerlijk langs het kanaal ‘Berry’ gelopen. Met dit verschil dat we nu grotendeels in de schaduw liepen. Wat verder nog opviel was dat grote stukken van het kanaal volledig droog waren gevallen. Of dit bewust is gedaan weten we niet, maar het ziet er wel bijzonder uit.

Het pelgrimshuisje waar we vandaag zijn wordt gerund door een Franse organisatie die er voor zorgt dat er voldoende huisjes voor pelgrims beschikbaar zijn op de route. Er zijn vrijwillgers beschikbaar die de pelgrims ontvangen en een beetje in de watten leggen. De vrijwilligers hebben zelf ervaring met het lopen van de Camino dus ze weten precies wat een pelgrim behoefte aan heeft: douche, eten, wasmachine en een lekker bed. En dat hebben ze hier precies allemaal. Fantastisch!

Als laatste mag een belangrijke mijlpaal niet onvermeld blijven: we hebben vandaag de 1000 kilometer-grens bereikt.

Zo zit je in een klooster en zo zit je in een château… Je maakt wat mee op de Camino.

Het ontbijt hebben we vanochtend al vroeg genuttigd vanwege de verwachte warme dag. En met 25 kilometer voor de boeg wilden we niet tot heel laat lopen. Dus even na acht uur zeiden we St Bernadette vaarwel en vertrokken we richting de rivier de Loire. Deze rivier zou een deel van de dag onze gids zijn. Soms er vlak langs, soms met wat bomen ertussen, ze was nooit ver weg. We zijn de Loire zelfs een keer overgestoken met aan onze linkerzijde een kanaal. Best bijzonder.

Ergens in de middag namen we afscheid en bogen we af. Wat ons restte was een lange rechte weg van een kilometer of negen die ons naar ons château bracht. Vol verwachting klopte ons hart natuurlijk. Helaas werden we naar een klein huisje gebracht met uitzicht op het château. Daar moesten we het mee doen. Ruim? Dat zeker. Oud en wat krakkemikkig? Ook zeker! Maar verder prima plekje na een prima wandeldag.

Op de mooiste, rustigste en meest indrukwekkende locatie van Névers een rustdag hebben… Dat nodigt niet echt uit om wat te doen. Nou ja, niets… Een beetje van de stad wilden we toch wel zien een uiteraard wilden we de kapel wat St Bernadette ligt opgebaard ook wel bekijken.

Maar de dag begon met een bezoek aan… De kapper. Ik had bedacht dat het toch wel verstandig was om voordat we St Bernadette met een bezoek zouden vereren, mijn haar wel een beetje fatsoenlijk zou moeten zijn. Dus na het ontbijt ging ik de stad in op zoek naar een kapper die eigenlijk direct tijd had. Bij de vierde had ik geluk en is alles weer een beetje gefatsoeneerd op mijn hoofd.

Bij terugkomst in het klooster zijn we naar de kapel gegaan. Erg indrukwekkend en ook wel vreemd om iemand die in 1879 is overleden en er toch uitziet alsof ze ligt te slapen in een glazen kistje. In het museum liggen diverse stukken zoals haar tas en paraplu die ze bij zich had toen ze bij het klooster aanklopte.

Daarna zijn we de stad in gegaan en hebben we het historische stadhuis en de kathedraal van Névers bezocht. Dat viel eigenlijk een beetje tegen want die was grotendeels afgesloten vanwege een verbouwing. Wel bijzonder zijn de vrij moderne glas in lood ramen. Dat komt omdat de kathedraal in WOII is gebombardeerd en daarna weer is opgebouwd. Vrij nieuw dus eigenlijk.

Na bezoek aan de Boulanger en de supermarkt hebben we heerlijk in de kloostertuin gegeten, gelezen, route uitgestippeld en zitten wegdromen. Goed om het lichaam en geest even rust te geven.

Het voordeel van een ‘eigen’ pelgrimshuisje is dat je vooraf geen tijd voor het ontbijt hoeft te geven. Dus we sliepen uit tot kwart over zeven, het vaste recept bij de Boulanger om de hoek gehaald en lekker ontbeten. Even na negen uur liepen we weg voor een relatief korte etappe naar Névers. Een redelijk grote stad op de route. Net als gisteren liepen we voornamelijk over niet al te drukke asfaltwegen door het groen. Niet heel spectaculair, maar wel prettig lopen. Het was wel goed te merken dat Frankrijk weer aan het werk was.

En zo kwamen we langzaam in de buurt van Névers, bekend om z’n kerken en het klooster waar St. Bernadette van Lourdes heeft geleefd en is overleden. Dit klooster biedt ook kamers aan als je in retraite wilt en dus ook aan pelgrims. We hadden al gehoord dat dit een zeer bijzondere ervaring is en aangezien we morgen een rustdag hebben, slapen we hier twee nachten.

In het klooster hangt een zeer serene sfeer, heel rustig. Het bijzondere hier is ook dat St. Bernadette hier is opgebaard in een glazen kist. We hebben dat nog niet gezien, maar gaan dat morgen zeker doen. Dus een bijzondere en zeer rustgevende omgeving in een vrij grote stad…

… dan is het rustig op straat, heel rustig. Want veel winkels zijn dicht, een enkele supermarkt of boulangerie is tot 12 uur open en de Mairie (gemeentehuis) die is dicht. Maar wat nu als de sleutel van het pelgrimshuisje bij die Mairie moet worden afgehaald?

Om half negen vertrokken we met pijn in ons hart bij ‘Le Coeur du Chemin’. Op het terras was er nog lekker schaduw en onze gastheer boodt aan dat we best konden blijven. Maar de Camino wacht niet dus we vertrokken in de nog relatieve koelte van de ochtend.

De wandeling was met 23 kilometer wel prima en met veel wandelen in de schaduw over gladde wegen schoten we lekker op. In de ochtend hadden we bij de Boulanger, de enige die dus open was, nog een heerlijke ‘pain’ gekocht, zo’n groot stokbrood met een heerlijk knapperige korst. Die hebben we bij de lunch op een boomstam zittend, opgesmikkeld.

En zo kwamen we rond half drie aan in Guérigny. Daar is dus een gemeentelijk pelgrimshuisje, maar de sleutel moet je ophalen bij de Mairie. Sterker nog, eigenlijk moet je ook reserveren zodat ze weten dat je eraan komt. Maar ja, een pelgrim reserveert nooit meer dan één of twee dagen vooruit. En toen ik zaterdag dus wilde reserveren was de Mairie gesloten… En zondag ook… En maandag dus ook.

Maar met het idee dat Jacobus met ons meeloopt en altijd voor een oplossing zorgt kwamen we aan. Mijn gedachte: laten we naar de Mairie gaan en kijken of er iets hangt bij de deur voor pelgrims. Niet dus. Er stond wel een auto met een wat oudere man erin. Of hij ons een beetje zag dralen weet ik niet maar hij stapte uit en ik sprak hem aan. Of hij misschien wist of er ergens een sleutel was voor het pelgrimshuis. In Frankrijk is iedere gemeente min of meer verplicht om zoiets te hebben. De man zei dat hij het niet wist, maar om de hoek was een zaaltje waarin iets gaande was en daar was wellicht iemand die meer wist.

Wij naar het zaaltje, nou ja zaal. Alle deuren stonden open vanwege de warmte en we konden precies horen wat er gaande was. QUATTRE… VINGHT-SEPT… SOIXANTE-NEUF… ☺️ Dat was dus bingo voor de lokale bejaardensoos, een zaal vol. We konden natuurlijk niet door die volle zaal in vol pelgrimsornaat naar binnen gaan dus wij achterom gelopen en daar konden we iets onopvallender iemand aanspreken. In mijn beste Frans uitgelegd dat ik op zoek ben naar de sleutel van het pelgrimshuis. De man vroeg wat zaken en hij leek me te begrijpen. Hij pakte zijn telefoon en begon te bellen. Kort daarna zei hij dat er met vijf tot tien minuten iemand zou zijn met de sleutel van de Mairie.

Wij wachten buiten geduldig af en ja hoor, daar kwam een man. Hij vroeg ons mee te lopen en we gingen de afgesloten en lege Mairie in. Zou het dan toch lukken?

Hij vroeg onze paspoorten, we kregen een stempel in ons pelgrimspaspoort en betaalden. Daarna kregen we dan echt de sleutel van het huisje. Het was ons gelukt! Helemaal blij liepen we naar het huisje, niet meer dan een kleine keuken, slaapkamer, douche en toilet maar toch… Dit was wel geregeld. En zo zie je maar… Er komt altijd een oplossing.

En morgen… Morgen slapen we op een zeer bijzondere plaats.

Eerste Pinksterdag in Frankrijk, eigenlijk gewoon een zondag als vorige zondagen. Voor ons staat er vandaag een korte etappe op de planning. Na de lange, warme etappe van gisteren komt dat wel lekker uit. Maar ook voor wat betreft de overnachtingsadressen komt het zo uit. We proberen onze etappes zo rond de 25 km per dag te plannen, maar je bent altijd afhankelijk van de locatie waar je kunt slapen. En soms past dat perfect en soms is het langer of korter.

En zo liepen we vanochtend om een uur of negen weg voor een etappe van 13 km die niet heel erg leuk was. Veel langs een provinciale weg die door de zondag gelukkig ook weer niet heel druk was. Maar als wandelaar ben je altijd erg kwetsbaar in vergelijking met de auto’s… En veel automobilisten lijken zich dat niet altijd te realiseren.

Al lopend kwamen we door enkele kleine dorpjes. Één van de dorpjes was helemaal in Camino-sfeer met allemaal leuk geverfde schelpen. Die waren op allerlei punten opgehangen en aan één muur hingen er heel veel.

De zon scheen uitbundig en voordat het echt heet werd waren we op de plaats van bestemming: Le Coeur du Chemin. Een prachtige pelgrimsherberg gerund door Ruud en Liesbeth. We werden hartelijk ontvangen en hebben in de achtertuin wat gedronken en verder kennis gemaakt.

Toen de F1, Monaco, ter sprake kwam hadden we elkaar al gauw gevonden… Wij Viaplay en Ruud de TV. En zo hebben we met z’n drieën de race gekeken. In de avond hebben we gezellig met z’n viertjes heerlijk gegeten en bleek de wereld toch wel erg klein te zijn…

Vanochtend een vroeg ontbijtje, 7.00 uur, want we wilden een beetje voor de warmte gaan lopen. Dat was het idee… Dus om iets over zeven zaten we met z’n viertjes aan het ontbijt: drie pelgrims en één vrijwilliger van het pelgrimshuis. Ze kwam uit Canada, heeft de Camino al eens gelopen en helpt nu om andere pelgrims een aangenaam verblijf te geven. Ik kan je vertellen: dat is gelukt. Het ontbijt was heerlijk, maar de gesprekken waren nog veel beter. Zo vroeg in de ochtend en dan al zo vertrouwd met mensen die je net kent zo diepgaand praten. Zo mooi. Later kwamen de eigenaren er ook nog bij en zo kwam er van een geplande vroege start helemaal niets terecht en namen we om kwart voor negen afscheid van elkaar.

Maar als je al een goed gesprek hebt gehad, dan gaat dat al lopend nog wel even door. En juist dat is ook de bedoeling van deze gesprekken. ‘Food for Thought’ in goed Nederlands. Dank Dorethy, Huberta en Arno 🙏 We hebben met spijt in ons hart maar met een goed gevoel afscheid genomen.

Het was vandaag, en zeker vanmiddag, erg warm in midden-Frankrijk. Zes- a zeventwintig graden en als je dan in het zonnetje aan het lopen bent, met niet zoveel schaduw, dan is het even doorbijten. Zeker de laatste vijf-tien kilometer. Maar met een pauze hier en daar, veel drinken en je dochter/zus een poosje aan de telefoon komt ook aan deze 31 kilometer en einde. Zeker ook in de wetenschap dat we morgen wat minder hoeven.

Dit keer slapen we niet in een mooie herberg maar doen we het met een voormalig postkantoor dat nu wordt gebruikt om pelgrims op te vangen. We zijn er met z’n drietjes, dezelfde als gisteren. Dus je kent elkaar een dag maar het voelde als het ontmoeten van een oude vriend. Lekker samen een pasta-maaltijd in elkaar geflanst en zo sloten we de dag af.

Vanochtend zijn we vertrokken uit Vezelay. Een bijzondere ervaring om uit zo’n historisch dorpje te vertrekken. Voor 1000 jaar vertrekken uit dit dorpje, vanaf dit plein bij de basiliek, pelgrims op weg naar Santiago. DUIZEND jaar geleden liepen hier al mensen de weg die wij nu ook lopen: naar Santiago de Compostela.

Met dit gevoel liepen we weg uit Vezelay op deze historische weg. De Via Lemovicensis, zoals deze weg heet, is ongeveer 900 kilometer lang en voert ons naar St-Jean-Pied-de-Port, een klein pelgrimsdorpje aan de voet van de Pyreneeën. In Vezelay maak je de keuze voor de noord- of de zuidroute, via Bourges resp. Nevers. Wij hebben gekozen voor de zuidroute, die is meer met natuur, de noordroute is meer cultuur.

En natuur hebben we gekregen hoor. Mooie bospaden door een prachtig landschap. Geen grote omgeploegde akkers of bespoten wijngaarden, maar bos, fraai wuivende graanakkers en wat andere ondefinieerbaar groen. Dat de zon de hele dag zijn best deed hielp ook wel mee.

Onderweg hebben we nog lang over Vezelay gesproken. En ze bleef ons ook nog lang achtervolgen. Bij iedere heuvel die we waren afgedaald zeiden we dat we de basiliek nu toch niet meer zouden zien. En bij iedere nieuwe top keken we achterom en was ze toch weer zichtbaar. Tot we na 18 kilometer lopen toch echt afscheid moesten nemen.

Onderweg kwamen we ook nog een andere pelgrim tegen. Eerst passeerden we elkaar, hij zat wat te eten. Daarna passeerde hij ons, wij zaten wat te eten. Toen er elkaar daarna lopend passeerden maakten we een praatje en liepen wij verder. Hij moest wat aan het karretje veranderen waar hij mee liep. Toen wij op een bankje en appel zaten te eten kwam hij weer voorbij. Nu kwam hij erbij zitten en bleken we in dezelfde herberg te verblijven. We hebben de laatste kilometers met z’n drieën gelopen.

De herberg, l’Esperit de Chemin, is schitterend. Gerund door twee Nederlanders en vrijwilligers. Zo mooi, zo voor pelgrims in alles. Wat een mooie plek creëren zij hier. Een gezamenlijke maaltijd waarin de gesprekken met elkaar centraal staan. Waarbij je bijna het heerlijke eten vergeet.

De wekker ging vandaag vroeg, om half acht was het ontbijt. Niet omdat wij perse zo vroeg weg wilden, maar onze gastvrouw moest naar haar werk. Ook daar moeten we uiteraard rekening mee houden. Dus heerlijk ontbijtje genuttigd, stempel voor in het paspoort en afscheid genomen. Vooral van Kobus… Ja-kobus

We liepen Accolay uit en liepen zo het bos in. Uiteraard moesten we vandaag ook even een ‘Abraham’ feliciteren dus dat hebben we maar meteen gedaan. Daarna was het veel heuvel op, heuvel af over mooie paden, kleine dorpjes en dichte bossen.

Over de binnenkomst bij die dorpjes trouwens, ik schrijf wel eens dat die dorpjes en beetje een dooie boel zijn. Maar bij binnenkomst is het dat vaak ook… Het eerste wat je ziet is vaak het kerkhof. Ik hoop niet dat het allemaal pelgrims zijn die ze daar hebben begraven…

We hadden vandaag een wat kortere etappe omdat in één keer door naar Vezelay te lang was. Dus met ruim 18 kilometer op de teller konden we bij ons nieuwe onderkomen heerlijk genieten van het zonnetje. ‘Il n’est pas des vacances’ … maar een beetje genieten mag best.

Tijdens het eten een mede-pelgrim ontmoet, een Portugees die al lange tijd in Frankrijk woont. Was wel gezellig aan tafel hoewel na een paar wijntjes ging hij steeds sneller praten… Dus begreep ik er steeds minder van. Nou ja, morgen laatste dag Via Campiniensis… Op naar Vezelay’

Vanochtend was het best fris en heiig maar in tegenstelling tot gisteren trok het niet op. En met de wat steviger wind op de heuvels tussen de wijngaarden maakte dat het best fris. En voor mij, lekker lopend in shirtje en korte broek, werd het toch wat té fris, dus toch maar weer m’n jack aangedaan.

Dus zo liepen er om wat na negen uur weg uit het parochiehuisje. Chablis uit en de wijngaarden in. Eerlijk gezegd ben ik niet zo’n fan van het lopen tussen de druivenranken. Redelijk wat tractoren rijden er tussen en ik heb het idee dat er vrij veel ‘gewasbeschermer’ (lees: gif) wordt gespoten. Het voelt niet echt prettig. Maar we zullen de komende maanden nog best wel eens wat dagen tussen de steeds verder groeiende druiven lopen. Champagne en Chablis hebben we al gehad, in ieder geval Bordeaux en Rioja liggen in het verschiet.

Al lopende opperde Raymond dat het misschien een idee was om het laatste stuk naar Vezelay morgen in één keer te lopen in plaats van twee dagen. Een pittig stuk van bijna 30 km met veel hoogtemeters. Ik twijfelde…

En zo liepen we de hele dag omhoog en omlaag, bij elkaar 500 omhoog en evenveel omlaag. Het viel niet mee. En daarmee werd ook meteen de vraag over de keuze voor Vezelay beantwoord, dat zouden nòg met hoogtemeters in zitten. Bedankt Jacobus 🙏

Onderweg veel van wat we al veel hebben gezien: verlaten dorpjes, kerkje hier, kerkje daar een een kruis ter nagedachtenis van…? Die kerken in de dorpen zijn trouwens wel altijd mooie herkenningspunten, dat was in Nederland en ook hier in Frankrijk. Je ziet een dorp vaak al van ver door de kerktoren.

Vanavond een mooi pelgrimsonderkomen in Accomay bij een Nederlandse vrouw. Een prachtige plek waar we hartelijk werden ontvangen, heerlijk hebben gegeten, gezellig hebben zitten kletsen en vast ook heerlijk slapen na een inspannende dag.

Ooit was er een tijd dat we elkaar boodschapjes achterlieten via briefjes. Als ik naar een vriendje ging en m’n ouders waren niet thuis, dan legde ik even een briefje op de keukentafel waar ik heen was. Of als ik uit school kwam en er moesten nog wat boodschapjes gedaan worden, dan legde mijn moeder even een briefje neer. ‘Kun je nog even naar Piet Nell?’ Die briefjes waren onze berichtjes naar elkaar om even wat te laten weten als je elkaar even niet zag. Maar niet zelden met een ‘xxx’ eronder.

Langzaam kwam daar verandering in. SMS deed zijn intrede en later Whatsapp. De briefjes hoefden niet meer te worden geschreven, je stuurde even een appje. Wel zo makkelijk en je kreeg nog reactie terug ook. Maar toch ook… Minder nostalgisch. Het gemak en de hoeveelheid berichtjes die je dagelijks verstuurt maakt het zo gewoon.

En dan loop je de Camino, en trage tocht van maanden waarin je veel nieuwe mensen ontmoet waar je vaak geen telefoonnummers van hebt. En wat doe je dan… Je gaat weer briefjes schrijven. Aan Tom en Hugo om ze te bedanken voor het slapen in hun bed. Of onze gastvrouw die vroeg naar haar werk moet en ons vertelt waar we alle ontbijtspullen kunnen vinden. Uiteraard afsluitend met een ‘Bon Chemin’. En zo ook gisteren briefjes met ‘Beste Pelgrims… Welkom’. Kleine persoonlijke boodschapjes die echt aan ontvanger zijn geschreven. Zo klein, maar zo persoonlijk.

Al die kleine briefjes die op tafel liggen, het doet me wel wat. Het laat je zien, maakt het ook tastbaar, dat iemand even aan je heeft gedacht en een boodschapje voor je heeft. Heel klein, maar zo persoonlijk. Dat wil ik bij thuiskomst vasthouden… Zomaar af en toe een briefje op tafel. Met een boodschapje… Al is het maar om te laten weten dat ik aan je dacht.